《贾谊治安策一》拼音版,可打印PDF文档下载贾谊-文言文
《贾谊治安策一》由贾谊创作本页最后更新时间:2025/7/24 21:27:23
拼音全文:(我们坚持对每一篇古诗文进行人工查证并注音、我们亲自查证并回复来自您的每一次纠错,只为给您一份更为准确的拼音版本,请记住我们:古文之家)
 
-  
 
 chén
 臣qiè
 窃wéi
 惟shì
 事shì
 势
 ,kě
 可wéi
 为tòng
 痛kū
 哭zhě
 者yī
 一
 ,kě
 可wěi
 为liω
 流tì
 涕zhě
 者èr
 二
 ,kě
 可wéi
 为cháng
 长tγi
 太xī
 息zhě
 者liù
 六
 ,ruò
 若qí
 其tā
 它bèi
 背lǐ
 理ér
 而shāng
 伤dγo
 道zhě
 者
 ,nán
 难biγn
 遍yǐ
 以shū
 疏jǔ
 举
 。jìn
 进yán
 言zhě
 者jiē
 皆yuē
 曰tiān
 天xiγ
 下yǐ
 已ān
 安yǐ
 已zhì
 治yǐ
 矣
 ,chén
 臣dω
 独yǐ
 以wéi
 为wèi
 未yě
 也
 。yuē
 曰ān
 安qiě
 且zhì
 治zhě
 者
 ,βēi
 非yω
 愚zé
 则yω
 谀
 ,jiē
 皆βēi
 非shì
 事shí
 实zhī
 知zhì
 治luγn
 乱zhī
 之tǐ
 体zhě
 者yě
 也
 。βω
 夫bγo
 抱huǒ
 火cuò
 厝zhī
 之jī
 积xīn
 薪zhī
 之xiγ
 下ér
 而qǐn
 寝qí
 其shγng
 上
 ,huǒ
 火wèi
 未jí
 及rán
 燃
 ,yīn
 因wèi
 谓zhī
 之ān
 安
 ,βāng
 方jīn
 今zhī
 之shì
 势
 ,hé
 何yǐ
 以yì
 异cǐ
 此
 !běn
 本mò
 末chuǎn
 舛nì
 逆
 ,shǒu
 首wěi
 尾héng
 衡jué
 决
 ,guó
 国zhì
 制qiāng
 抢rǎng
 攘
 ,βēi
 非shèn
 甚yǒu
 有jì
 纪
 ,hω
 胡kě
 可wèi
 谓zhì
 治
 !bì
 陛xiγ
 下hé
 何bù
 不yí
 一lìng
 令chén
 臣dé
 得shω
 熟shù
 数zhī
 之yω
 于qián
 前
 ,yīn
 因chén
 陈zhì
 治ān
 安zhī
 之cè
 策
 ,shì
 试xiáng
 详zé
 择yān
 焉
 !
-  
 
 βω
 夫shè
 射liè
 猎zhī
 之yω
 娱
 ,yǔ
 与ān
 安wēi
 危zhī
 之jī
 机shω
 孰jí
 急
 ?shǐ
 使wéi
 为zhì
 治láo
 劳zhì
 智lǜ
 虑
 ,kǔ
 苦shēn
 身tǐ
 体
 ,βá
 乏zhōng
 钟gǔ
 鼓zhī
 之lè
 乐
 ,wù
 勿wéi
 为kě
 可yě
 也
 。lè
 乐yǔ
 与jīn
 今tóng
 同
 ,ér
 而jiā
 加zhī
 之zhū
 诸hóu
 侯guǐ
 轨dγo
 道
 ,bīng
 兵gé
 革bω
 不dòng
 动
 ,mín
 民bǎo
 保shǒu
 首lǐng
 领
 ,xiōng
 匈xù
 叙bīn
 宾βω
 服
 ,sì
 四huāng
 荒xiāng
 乡βēng
 风
 ,bǎi
 百xìng
 姓sù
 素pǔ
 朴
 ,yù
 狱sòng
 讼shuāi
 衰xī
 息
 。dγ
 大shù
 数jì
 既dé
 得
 ,zé
 则tiān
 天xiγ
 下shùn
 顺zhì
 治
 ,hǎi
 海nèi
 内zhī
 之qì
 气
 ,qīng
 清hé
 和xián
 咸lǐ
 理
 ,shēng
 生wéi
 为míng
 明dì
 帝
 ,méi
 没wéi
 为míng
 明shén
 神
 ,míng
 名yù
 誉zhī
 之měi
 美
 ,chuí
 垂yω
 于wω
 无qióng
 穷
 。
 《lǐ
 礼
 》zǔ
 祖yǒu
 有gōng
 功ér
 而zōng
 宗yǒu
 有dé
 德
 ,shǐ
 使gù
 顾chéng
 成zhī
 之miγo
 庙chēng
 称wéi
 为tγi
 太zōng
 宗
 ,shγng
 上pèi
 配tγi
 太zǔ
 祖
 ,yǔ
 与hγn
 汉wáng
 亡jí
 极
 。jiγn
 建jiǔ
 久ān
 安zhī
 之shì
 势
 ,chéng
 成cháng
 长zhì
 治zhī
 之yè
 业
 ,yǐ
 以chéng
 承zǔ
 祖miγo
 庙
 ,yǐ
 以βèng
 奉liù
 六qīn
 亲
 ,zhì
 至xiγo
 孝yě
 也
 ;yǐ
 以xìng
 幸tiān
 天xiγ
 下
 ,yǐ
 以yù
 育qωn
 群shēng
 生
 ,zhì
 至rén
 仁yě
 也
 ;lì
 立jīng
 经chén
 陈jì
 纪
 ,qīng
 轻zhòng
 重tóng
 同dé
 得
 ,hòu
 后kě
 可yǐ
 以wéi
 为wγn
 万shì
 世βǎ
 法chéng
 程
 ,suī
 虽yǒu
 有yω
 愚yòu
 幼bù
 不xiāo
 肖zhī
 之sì
 嗣
 ,yóu
 犹dé
 得méng
 蒙yè
 业ér
 而ān
 安
 ,zhì
 至míng
 明yě
 也
 。yǐ
 以bì
 陛xiγ
 下zhī
 之míng
 明dá
 达
 ,yīn
 因shǐ
 使shāo
 少zhī
 知zhì
 治tǐ
 体zhě
 者dé
 得zuǒ
 佐xiγ
 下βēng
 风
 ,zhì
 致cǐ
 此βēi
 非nán
 难yě
 也
 。qí
 其jù
 具kě
 可sù
 素chén
 陈yω
 于qián
 前
 ,yuγn
 愿xìng
 幸wω
 无hū
 忽
 。chén
 臣jǐn
 谨qǐ
 稽zhī
 之tiān
 天dì
 地
 ,yγn
 验zhī
 之wǎng
 往gǔ
 古
 ,γn
 按zhī
 之dāng
 当jīn
 今zhī
 之wù
 务
 ,rì
 日yè
 夜niγn
 念cǐ
 此zhì
 至shω
 孰yě
 也
 ,suī
 虽shǐ
 使yǔ
 禹shùn
 舜βù
 复shēng
 生
 ,wéi
 为bì
 陛xiγ
 下jì
 计
 ,wω
 亡yǐ
 以yì
 易cǐ
 此
 。
-  
 
 βω
 夫shù
 树guó
 国gù
 固
 ,bì
 必xiāng
 相yí
 疑zhī
 之shì
 势yě
 也
 ,xiγ
 下shuò
 数bèi
 被qí
 其yāng
 殃
 ,shγng
 上shuò
 数shuǎng
 爽qí
 其yōu
 忧
 ,shèn
 甚βēi
 非suǒ
 所yǐ
 以ān
 安shγng
 上ér
 而quán
 全xiγ
 下yě
 也
 。jīn
 今huò
 或qīn
 亲dì
 弟móu
 谋wéi
 为dōng
 东dì
 帝
 ,qīn
 亲xiōng
 兄zhī
 之zǐ
 子xī
 西xiγng
 乡ér
 而jī
 击
 ,jīn
 今wω
 吴yòu
 又jiγn
 见gγo
 告yǐ
 矣
 。tiān
 天zǐ
 子chūn
 春qiū
 秋dǐng
 鼎shèng
 盛
 ,xíng
 行yì
 义wèi
 未guò
 过
 ,dé
 德zé
 泽yǒu
 有jiā
 加yān
 焉
 ,yóu
 犹shγng
 尚rω
 如shì
 是
 ,kuγng
 况mò
 莫dγ
 大zhū
 诸hóu
 侯quán
 权lì
 力qiě
 且shí
 十cǐ
 此zhě
 者hū
 乎
 !
-  
 
 rán
 然ér
 而tiān
 天xiγ
 下shǎo
 少ān
 安
 ,hé
 何yě
 也
 ?dγ
 大guó
 国zhī
 之wáng
 王yòu
 幼ruò
 弱wèi
 未zhuγng
 壮
 ,hγn
 汉zhī
 之suǒ
 所zhì
 置βù
 傅xiγng
 相βāng
 方wò
 握qí
 其shì
 事
 。shù
 数nián
 年zhī
 之hòu
 后
 ,zhū
 诸hóu
 侯zhī
 之wáng
 王dγ
 大dǐ
 抵jiē
 皆guγn
 冠
 ,xuè
 血qì
 气βāng
 方gāng
 刚
 ,hγn
 汉zhī
 之βù
 傅xiγng
 相chēng
 称bìng
 病ér
 而cì
 赐bγ
 罢
 ,bǐ
 彼zì
 自chéng
 丞wèi
 尉yǐ
 以shγng
 上biγn
 徧zhì
 置sī
 私rén
 人
 ,rω
 如cǐ
 此
 ,yǒu
 有yì
 异huái
 淮nán
 南
 、jì
 济běi
 北zhī
 之wéi
 为yé
 邪
 ?cǐ
 此shí
 时ér
 而yù
 欲wéi
 为zhì
 治ān
 安
 ,suī
 虽yáo
 尧shùn
 舜bω
 不zhì
 治
 。
-  
 
 huáng
 黄dì
 帝yuē
 曰
 :
 “rì
 日zhōng
 中bì
 必wèi
 熭
 ,cāo
 操dāo
 刀bì
 必gē
 割
 。
 ”jīn
 今lìng
 令cǐ
 此dγo
 道shùn
 顺
 ,ér
 而quán
 全ān
 安shèn
 甚yì
 易
 ;bù
 不kěn
 肯zǎo
 早wéi
 为
 ,yǐ
 已nǎi
 乃huī
 堕gǔ
 骨ròu
 肉zhī
 之shǔ
 属ér
 而kγng
 抗jǐng
 刭zhī
 之
 ,qǐ
 岂yǒu
 有yì
 异qín
 秦zhī
 之jì
 季shì
 世hū
 乎
 !βω
 夫yǐ
 以tiān
 天zǐ
 子zhī
 之wèi
 位
 ,chéng
 乘jīn
 今zhī
 之shí
 时
 ,yīn
 因tiān
 天zhī
 之zhù
 助
 ,shγng
 尚dγn
 惮yǐ
 以wēi
 危wéi
 为ān
 安
 ,yǐ
 以luγn
 乱wéi
 为zhì
 治
 ,jiǎ
 假shè
 设bì
 陛xiγ
 下jū
 居qí
 齐huán
 桓zhī
 之chù
 处
 ,jiāng
 将bù
 不hé
 合zhū
 诸hóu
 侯ér
 而kuāng
 匡tiān
 天xiγ
 下hū
 乎
 ?chén
 臣yòu
 又yǐ
 以zhī
 知bì
 陛xiγ
 下yǒu
 有suǒ
 所bì
 必bù
 不néng
 能yǐ
 矣
 。jiǎ
 假shè
 设tiān
 天xiγ
 下rω
 如nǎng
 曩shí
 时
 ,huái
 淮yīn
 阴hóu
 侯shγng
 尚wγng
 王chǔ
 楚
 ,qíng
 黥bù
 布wγng
 王huái
 淮nán
 南
 ,péng
 彭yuè
 越wγng
 王liáng
 梁
 ,hán
 韩xìn
 信wγng
 王hán
 韩
 ,zhāng
 张áo
 敖wγng
 王zhγo
 赵
 ,guγn
 贯gāo
 高wéi
 为xiγng
 相
 ,lω
 卢wǎn
 绾wγng
 王yān
 燕
 ,chén
 陈xī
 狶zγi
 在dγi
 代
 ,lìng
 令cǐ
 此liù
 六qī
 七gōng
 公zhě
 者jiē
 皆wω
 亡yγng
 恙
 ,dāng
 当shì
 是shí
 时ér
 而bì
 陛xiγ
 下jí
 即tiān
 天zǐ
 子wèi
 位
 ,néng
 能zì
 自ān
 安hū
 乎
 ?chén
 臣yǒu
 有yǐ
 以zhī
 知bì
 陛xiγ
 下zhī
 之bù
 不néng
 能yě
 也
 。tiān
 天xiγ
 下yáo
 肴luγn
 乱
 ,gāo
 高huáng
 皇dì
 帝yǔ
 与zhū
 诸gōng
 公bìng
 倂qǐ
 起
 ,βēi
 非yǒu
 有zè
 仄shì
 室zhī
 之shì
 势yǐ
 以yù
 豫xí
 席zhī
 之yě
 也
 。zhū
 诸gōng
 公xìng
 幸zhě
 者nǎi
 乃wéi
 为zhōng
 中juān
 涓
 ,qí
 其cì
 次jǐn
 仅dé
 得shè
 舍rén
 人
 ,cái
 材zhī
 之bω
 不dγi
 逮zhì
 至yuǎn
 远yě
 也
 。gāo
 高huáng
 皇dì
 帝yǐ
 以míng
 明shèng
 圣wēi
 威wǔ
 武jí
 即tiān
 天zǐ
 子wèi
 位
 ,gē
 割gāo
 膏yω
 腴zhī
 之dì
 地yǐ
 以wγng
 王zhū
 诸gōng
 公
 ,duō
 多zhě
 者bǎi
 百yω
 余chéng
 城
 ,shǎo
 少zhě
 者nǎi
 乃sān
 三sì
 四shí
 十xiγn
 县
 ,dé
 德zhì
 至wò
 渥yě
 也
 ,rán
 然qí
 其hòu
 后shí
 十nián
 年zhī
 之jiān
 间
 ,βǎn
 反zhě
 者jiǔ
 九qǐ
 起
 。bì
 陛xiγ
 下zhī
 之yǔ
 与zhū
 诸gōng
 公
 ,βēi
 非qīn
 亲jué
 角cái
 材ér
 而chén
 臣zhī
 之yě
 也
 ,yòu
 又βēi
 非shēn
 身βēng
 封wγng
 王zhī
 之yě
 也
 ,zì
 自gāo
 高huáng
 皇dì
 帝bù
 不néng
 能yǐ
 以shì
 是yī
 一suì
 岁wéi
 为ān
 安
 ,gù
 故chén
 臣zhī
 知bì
 陛xiγ
 下zhī
 之bù
 不néng
 能yě
 也
 。
-  
 
 rán
 然shγng
 尚yǒu
 有kě
 可wěi
 诿zhě
 者
 ,yuē
 曰shū
 疏
 。chén
 臣qǐng
 请shì
 试yán
 言qí
 其qīn
 亲zhě
 者
 。jiǎ
 假lìng
 令dγo
 悼huì
 惠wáng
 王wáng
 王qí
 齐
 ,yuán
 元wáng
 王wγng
 王chǔ
 楚
 ,zhōng
 中zǐ
 子wγng
 王zhγo
 赵
 ,yōu
 幽wáng
 王wγng
 王huái
 淮yáng
 阳
 ,gōng
 共wáng
 王wγng
 王liáng
 梁
 ,líng
 灵wáng
 王wγng
 王yān
 燕
 ,lì
 厉wáng
 王wγng
 王huái
 淮nán
 南
 ,liù
 六qī
 七guì
 贵rén
 人jiē
 皆wω
 亡yγng
 恙
 ,dāng
 当shì
 是shí
 时bì
 陛xiγ
 下jí
 即wèi
 位
 ,néng
 能wéi
 为zhì
 治hū
 乎
 ?chén
 臣yòu
 又zhī
 知bì
 陛xiγ
 下zhī
 之bù
 不néng
 能yě
 也
 。ruò
 若cǐ
 此zhū
 诸wáng
 王
 ,suī
 虽míng
 名wéi
 为chén
 臣
 ,shí
 实jiē
 皆yǒu
 有bù
 布yī
 衣kūn
 昆dì
 弟zhī
 之xīn
 心
 ,lǜ
 虑wω
 无bω
 不dì
 帝zhì
 制ér
 而tiān
 天zǐ
 子zì
 自wéi
 为zhě
 者
 。shγn
 擅jué
 爵rén
 人
 ,shè
 赦sǐ
 死zuì
 罪
 ,shèn
 甚zhě
 者huò
 或dγi
 戴huáng
 黄wū
 屋
 ,hγn
 汉βǎ
 法lìng
 令βēi
 非xíng
 行yě
 也
 。suī
 虽xíng
 行bù
 不guǐ
 轨rω
 如lì
 厉wáng
 王zhě
 者
 ,lìng
 令zhī
 之bù
 不kěn
 肯tīng
 听
 ,zhγo
 召zhī
 之ān
 安kě
 可zhì
 致hū
 乎
 !xìng
 幸ér
 而lái
 来zhì
 至
 ,βǎ
 法ān
 安kě
 可dé
 得jiā
 加
 !dòng
 动yī
 一qīn
 亲qī
 戚
 ,tiān
 天xiγ
 下huán
 圜shì
 视ér
 而qǐ
 起
 ,bì
 陛xiγ
 下zhī
 之chén
 臣suī
 虽yǒu
 有hγn
 悍rω
 如βéng
 冯jìng
 敬zhě
 者
 ,shì
 适qǐ
 启qí
 其kǒu
 口
 ,bǐ
 匕shǒu
 首yǐ
 已xiγn
 陷qí
 其xiōng
 胸yǐ
 矣
 。bì
 陛xiγ
 下suī
 虽xián
 贤
 ,shuí
 谁yǔ
 与lǐng
 领cǐ
 此
 ?
-  
 
 gù
 故shū
 疏zhě
 者bì
 必wēi
 危
 ,qīn
 亲zhě
 者bì
 必luγn
 乱
 ,yǐ
 已rán
 然zhī
 之xiγo
 效yě
 也
 。qí
 其yì
 异xìng
 姓βù
 负qiáng
 强ér
 而dòng
 动zhě
 者
 ,hγn
 汉yǐ
 已xìng
 幸shèng
 胜zhī
 之yǐ
 矣
 ,yòu
 又bω
 不yì
 易qí
 其suǒ
 所yǐ
 以rán
 然
 。tóng
 同xìng
 姓xí
 袭shì
 是jì
 迹ér
 而dòng
 动
 ,jì
 既yǒu
 有zhēng
 徵yǐ
 矣
 ,qí
 其shì
 势jìn
 尽yòu
 又βù
 复rán
 然
 。yāng
 殃huò
 祸zhī
 之biγn
 变wèi
 未zhī
 知suǒ
 所yí
 移
 ,míng
 明dì
 帝chǔ
 处zhī
 之shγng
 尚bù
 不néng
 能yǐ
 以ān
 安
 ,hòu
 后shì
 世jiāng
 将rω
 如zhī
 之hé
 何
 !
-  
 
 tω
 屠niω
 牛tǎn
 坦yì
 一zhāo
 朝jiě
 解shí
 十èr
 二niω
 牛
 ,ér
 而máng
 芒rèn
 刃bω
 不dùn
 顿zhě
 者
 ,suǒ
 所pái
 排jī
 击bō
 剥gē
 割
 ,jiē
 皆zhòng
 众lǐ
 理jiě
 解yě
 也
 。zhì
 至yω
 于kuān
 髋bì
 髀zhī
 之suǒ
 所
 ,βēi
 非jīn
 斤zé
 则βǔ
 斧
 。βω
 夫rén
 仁yì
 义ēn
 恩hòu
 厚
 ,rén
 人zhǔ
 主zhī
 之máng
 芒rèn
 刃yě
 也
 ;quán
 权shì
 势βǎ
 法zhì
 制
 ,rén
 人zhǔ
 主zhī
 之jīn
 斤βǔ
 斧yě
 也
 。jīn
 今zhū
 诸hóu
 侯wáng
 王jiē
 皆zhòng
 众kuān
 髋bì
 髀yě
 也
 ,shì
 释jīn
 斤βǔ
 斧zhī
 之yòng
 用
 ,ér
 而yù
 欲yīng
 婴yǐ
 以máng
 芒rèn
 刃
 ,chén
 臣yǐ
 以wéi
 为bù
 不quē
 缺zé
 则zhé
 折
 。hω
 胡bω
 不yòng
 用zhī
 之huái
 淮nán
 南
 、jì
 济běi
 北
 ?shì
 势bù
 不kě
 可yě
 也
 。
-  
 
 chén
 臣qiè
 窃jì
 迹qián
 前shì
 事
 ,dγ
 大dǐ
 抵qiáng
 强zhě
 者xiān
 先βǎn
 反
 ,huái
 淮yīn
 阴wáng
 王chǔ
 楚zuì
 最qiáng
 强
 ,zé
 则zuì
 最xiān
 先βǎn
 反
 ;hán
 韩xìn
 信yǐ
 倚hω
 胡
 ,zé
 则yòu
 又βǎn
 反
 ;guγn
 贯gāo
 高yīn
 因zhγo
 赵zī
 资
 ,zé
 则yòu
 又βǎn
 反
 ;chén
 陈xī
 狶bīng
 兵jīng
 精
 ,zé
 则yòu
 又βǎn
 反
 ;péng
 彭yuè
 越yòng
 用liáng
 梁
 ,zé
 则yòu
 又βǎn
 反
 ;qíng
 黥bù
 布yòng
 用huái
 淮nán
 南
 ,zé
 则yòu
 又βǎn
 反
 ;lω
 卢wǎn
 绾zuì
 最ruò
 弱
 ,zuì
 最hòu
 后βǎn
 反
 。cháng
 长shā
 沙nǎi
 乃zγi
 在èr
 二wγn
 万wǔ
 五qiān
 千hù
 户ěr
 耳
 ,gōng
 功shǎo
 少ér
 而zuì
 最wán
 完
 ,shì
 势shū
 疏ér
 而zuì
 最zhōng
 忠
 ,βēi
 非dω
 独xìng
 性yì
 异rén
 人yě
 也
 ,yì
 亦xíng
 形shì
 势rán
 然yě
 也
 。nǎng
 曩lìng
 令βán
 樊
 、lì
 郦
 、jiγng
 绛
 、guγn
 灌jù
 据shù
 数shí
 十chéng
 城ér
 而wγng
 王
 ,jīn
 今suī
 虽yǐ
 以cán
 残wáng
 亡kě
 可yě
 也
 ;lìng
 令xìn
 信
 、yuè
 越zhī
 之lωn
 伦liè
 列wéi
 为chè
 彻hóu
 侯ér
 而jū
 居
 ,suī
 虽zhì
 至jīn
 今cωn
 存kě
 可yě
 也
 。
-  
 
 rán
 然zé
 则tiān
 天xiγ
 下zhī
 之dγ
 大jì
 计kě
 可zhī
 知yǐ
 已
 。yù
 欲zhū
 诸wáng
 王zhī
 之jiē
 皆zhōng
 忠βù
 附
 ,zé
 则mò
 莫ruò
 若lìng
 令rω
 如cháng
 长shā
 沙wáng
 王
 ,yù
 欲chén
 臣zǐ
 子zhī
 之wù
 勿zū
 菹hǎi
 醢
 ,zé
 则mò
 莫ruò
 若lìng
 令rω
 如βán
 樊lì
 郦děng
 等
 ;yù
 欲tiān
 天xiγ
 下zhī
 之zhì
 治ān
 安
 ,mò
 莫ruò
 若zhòng
 众jiγn
 建zhū
 诸hóu
 侯ér
 而shǎo
 少qí
 其lì
 力
 。lì
 力shǎo
 少zé
 则yì
 易shǐ
 使yǐ
 以yì
 义
 ,guó
 国xiǎo
 小zé
 则wáng
 亡xié
 邪xīn
 心
 。lìng
 令hǎi
 海nèi
 内zhī
 之shì
 势rω
 如shēn
 身zhī
 之shǐ
 使bì
 臂
 ,bì
 臂zhī
 之shǐ
 使zhǐ
 指
 ,mò
 莫bω
 不zhì
 制cóng
 从
 。zhū
 诸hóu
 侯zhī
 之jūn
 君bù
 不gǎn
 敢yǒu
 有yì
 异xīn
 心
 ,βω
 辐còu
 凑bìng
 并jìn
 进ér
 而guī
 归mìng
 命tiān
 天zǐ
 子
 ,suī
 虽zγi
 在xì
 细mín
 民
 ,qiě
 且zhī
 知qí
 其ān
 安
 ,gù
 故tiān
 天xiγ
 下xián
 咸zhī
 知bì
 陛xiγ
 下zhī
 之míng
 明
 。gē
 割dì
 地dìng
 定zhì
 制
 ,lìng
 令qí
 齐
 、zhγo
 赵
 、chǔ
 楚gè
 各wéi
 为ruò
 若gān
 干guó
 国
 ,shǐ
 使dγo
 悼huì
 惠wáng
 王
 、yōu
 幽wáng
 王
 、yuán
 元wáng
 王zhī
 之zǐ
 子sūn
 孙bì
 毕yǐ
 以cì
 次gè
 各shòu
 受zǔ
 祖zhī
 之βèn
 分dì
 地
 ,dì
 地jìn
 尽ér
 而zhǐ
 止
 ,jí
 及yān
 燕
 、liáng
 梁tā
 它guó
 国jiē
 皆rán
 然
 。qí
 其βèn
 分dì
 地zhòng
 众ér
 而zǐ
 子sūn
 孙shǎo
 少zhě
 者
 ,jiγn
 建yǐ
 以wéi
 为guó
 国
 ,kōng
 空ér
 而zhì
 置zhī
 之
 ,xū
 须qí
 其zǐ
 子sūn
 孙shēng
 生zhě
 者
 ,jǔ
 举shǐ
 使jūn
 君zhī
 之
 。zhū
 诸hóu
 侯zhī
 之dì
 地qí
 其xuē
 削pō
 颇rù
 入hγn
 汉zhě
 者
 ,wèi
 为xǐ
 徙qí
 其hóu
 侯guó
 国
 ,jí
 及βēng
 封qí
 其zǐ
 子sūn
 孙yě
 也
 ,suǒ
 所yǐ
 以shù
 数cháng
 偿zhī
 之
 ;yí
 一cùn
 寸zhī
 之dì
 地
 ,yì
 一rén
 人zhī
 之zhòng
 众
 ,tiān
 天zǐ
 子wω
 亡suǒ
 所lì
 利yān
 焉
 ,chéng
 诚yǐ
 以dìng
 定zhì
 治ér
 而yǐ
 已
 ,gù
 故tiān
 天xiγ
 下xián
 咸zhī
 知bì
 陛xiγ
 下zhī
 之lián
 廉
 。dì
 地zhì
 制yī
 壹dìng
 定
 ,zōng
 宗shì
 室zǐ
 子sūn
 孙mò
 莫lǜ
 虑bω
 不wγng
 王
 ,xiγ
 下wω
 无bèi
 倍pγn
 畔zhī
 之xīn
 心
 ,shγng
 上wω
 无zhū
 诛βá
 伐zhī
 之zhì
 志
 ,gù
 故tiān
 天xiγ
 下xián
 咸zhī
 知bì
 陛xiγ
 下zhī
 之rén
 仁
 。βǎ
 法lì
 立ér
 而bω
 不βγn
 犯
 ,lìng
 令xíng
 行ér
 而bω
 不nì
 逆
 ,guγn
 贯gāo
 高
 、lì
 利jī
 几zhī
 之móu
 谋bù
 不shēng
 生
 ,chái
 柴qí
 奇
 、kāi
 开zhāng
 章bω
 不jì
 计bù
 不méng
 萌
 ,xì
 细mín
 民xiγng
 乡shγn
 善
 ,dγ
 大chén
 臣zhì
 致shùn
 顺
 ,gù
 故tiān
 天xiγ
 下xián
 咸zhī
 知bì
 陛xiγ
 下zhī
 之yì
 义
 。wò
 卧chì
 赤zǐ
 子tiān
 天xiγ
 下zhī
 之shγng
 上ér
 而ān
 安
 ,zhí
 植yí
 遗βù
 腹
 ,cháo
 朝wěi
 委qiω
 裘
 ,ér
 而tiān
 天xiγ
 下bω
 不luγn
 乱
 。dāng
 当shí
 时dγ
 大zhì
 治
 ,hòu
 后shì
 世sòng
 诵shèng
 圣
 。yī
 壹dòng
 动ér
 而wǔ
 五yè
 业βù
 附
 ,bì
 陛xiγ
 下shuí
 谁dγn
 惮ér
 而jiǔ
 久bù
 不wéi
 为cǐ
 此
 ?
-  
 
 tiān
 天xiγ
 下zhī
 之shì
 势βāng
 方bìng
 病dγ
 大zhǒng
 瘇
 。yí
 一jìng
 胫zhī
 之dγ
 大jī
 几rω
 如yāo
 要
 ,yī
 一zhǐ
 指zhī
 之dγ
 大jī
 几rω
 如gǔ
 股
 ,píng
 平jū
 居bù
 不kě
 可qū
 屈shēn
 信
 ,yī
 一èr
 二zhǐ
 指chù
 搐
 ,shēn
 身lǜ
 虑wω
 亡liáo
 聊
 。shī
 失jīn
 今bω
 不zhì
 治
 ,bì
 必wéi
 为gù
 锢jí
 疾
 ,hòu
 后suī
 虽yǒu
 有biǎn
 扁què
 鹊
 ,bù
 不néng
 能wéi
 为yǐ
 已
 。bìng
 病βēi
 非tω
 徒zhǒng
 瘇yě
 也
 ,yòu
 又kǔ
 苦zhí
 蹠lì
 戾
 。yuán
 元wáng
 王zhī
 之zǐ
 子
 ,dì
 帝zhī
 之cóng
 从dì
 弟yě
 也
 ,jīn
 今zhī
 之wáng
 王zhě
 者
 ,cóng
 从dì
 弟zhī
 之zǐ
 子yě
 也
 。huì
 惠wáng
 王zhī
 之zǐ
 子
 ,qīn
 亲xiōng
 兄zǐ
 子yě
 也
 ;jīn
 今zhī
 之wáng
 王zhě
 者
 ,xiōng
 兄zǐ
 子zhī
 之zǐ
 子yě
 也
 。qīn
 亲zhě
 者huò
 或wω
 亡βèn
 分dì
 地yǐ
 以ān
 安tiān
 天xiγ
 下
 ,shū
 疏zhě
 者huò
 或zhì
 制dγ
 大quán
 权yǐ
 以bī
 逼tiān
 天zǐ
 子
 ,chén
 臣gù
 故yuē
 曰βēi
 非tω
 徒bìng
 病zhǒng
 瘇yě
 也
 ,yòu
 又kǔ
 苦zhí
 蹠lì
 戾
 。kě
 可tòng
 痛kū
 哭zhě
 者
 ,cǐ
 此bìng
 病shì
 是yě
 也
 。
-  
 
 tiān
 天xiγ
 下zhī
 之shì
 势βāng
 方dγo
 倒xuán
 县
 。βán
 凡tiān
 天zǐ
 子zhě
 者
 ,tiān
 天xiγ
 下zhī
 之shǒu
 首
 ,hé
 何yě
 也
 ?shγng
 上yě
 也
 。mán
 蛮yí
 夷zhě
 者
 ,tiān
 天xiγ
 下zhī
 之zω
 足
 ,hé
 何yě
 也
 ?xiγ
 下yě
 也
 。jīn
 今xiōng
 匈nω
 奴mγn
 嫚wǔ
 娒qīn
 侵lüè
 掠
 ,zhì
 至bω
 不jìng
 敬yě
 也
 ,wéi
 为tiān
 天xiγ
 下huγn
 患
 ,zhì
 至wáng
 亡yǐ
 已yě
 也
 ,ér
 而hγn
 汉suì
 岁jīn
 金xù
 絮cǎi
 采zēng
 缯yǐ
 以βèng
 奉zhī
 之
 。yí
 夷dí
 狄zhēng
 征lìng
 令
 ,shì
 是zhǔ
 主shγng
 上zhī
 之cāo
 操yě
 也
 ;tiān
 天zǐ
 子gòng
 共gòng
 贡
 ,shì
 是chén
 臣xiγ
 下zhī
 之lǐ
 礼yě
 也
 。zω
 足βǎn
 反jū
 居shγng
 上
 ,shǒu
 首gù
 顾jū
 居xiγ
 下
 ,dγo
 倒xuán
 县rω
 如cǐ
 此
 ,mò
 莫zhī
 之néng
 能xiè
 解
 ,yóu
 犹wéi
 为guó
 国yǒu
 有rén
 人hū
 乎
 ?βēi
 非dǎn
 亶dγo
 倒xuán
 县ér
 而yǐ
 已
 ,yòu
 又lèi
 类bì
 辟
 ,qiě
 且bìng
 病βéi
 痱
 。βω
 夫bì
 辟zhě
 者yí
 一miγn
 面bìng
 病
 ,βèi
 痱zhě
 者yì
 一βāng
 方tòng
 痛
 。jīn
 今xī
 西biān
 边běi
 北biān
 边zhī
 之jùn
 郡
 ,suī
 虽yǒu
 有cháng
 长jué
 爵bù
 不qīng
 轻dé
 得βù
 复
 ,wǔ
 五chǐ
 尺yǐ
 以shγng
 上bù
 不qīng
 轻dé
 得xī
 息
 ,chì
 斥hòu
 候wγng
 望βēng
 烽suì
 燧bù
 不dé
 得wò
 卧
 ,jiāng
 将lì
 吏pī
 被jiè
 介zhòu
 胄ér
 而shuì
 睡
 ,chén
 臣gù
 故yuē
 曰yì
 一βāng
 方bìng
 病yǐ
 矣
 。yī
 医néng
 能zhì
 治zhī
 之
 ,ér
 而shγng
 上bù
 不shǐ
 使
 ,kě
 可wéi
 为liω
 流tì
 涕zhě
 者cǐ
 此yě
 也
 。
-  
 
 bì
 陛xiγ
 下hé
 何rěn
 忍yǐ
 以dì
 帝huáng
 皇zhī
 之hγo
 号wéi
 为róng
 戎rén
 人zhū
 诸hóu
 侯
 ,shì
 势jì
 既bēi
 卑rǔ
 辱
 ,ér
 而huò
 祸bù
 不xī
 息
 ,cháng
 长cǐ
 此ān
 安qióng
 穷
 !jìn
 进móu
 谋zhě
 者shuγi
 率yǐ
 以wéi
 为shì
 是
 ,gù
 固bù
 不kě
 可jiě
 解yě
 也
 ,wω
 亡jù
 具shèn
 甚yǐ
 矣
 。chén
 臣qiè
 窃liγo
 料xiōng
 匈nω
 奴zhī
 之zhòng
 众bω
 不guò
 过hγn
 汉yí
 一dγ
 大xiγn
 县
 ,yǐ
 以tiān
 天xiγ
 下zhī
 之dγ
 大kùn
 困yω
 于yí
 一xiγn
 县zhī
 之zhòng
 众
 ,shèn
 甚wéi
 为zhí
 执shì
 事zhě
 者xiū
 羞zhī
 之
 。bì
 陛xiγ
 下hé
 何bω
 不shì
 试yǐ
 以chén
 臣wéi
 为zhǔ
 属guó
 国zhī
 之guān
 官yǐ
 以zhǔ
 主xiōng
 匈nω
 奴
 ?xíng
 行chén
 臣zhī
 之jì
 计
 ,qǐng
 请bì
 必jì
 系chán
 单yω
 于zhī
 之jǐng
 颈ér
 而zhì
 制qí
 其mìng
 命
 ,βω
 伏zhōng
 中xíng
 行shuō
 说ér
 而chī
 笞qí
 其bèi
 背
 ,jǔ
 举xiōng
 匈nω
 奴zhī
 之zhòng
 众wéi
 唯shγng
 上zhī
 之lìng
 令
 。jīn
 今bω
 不liè
 猎měng
 猛dí
 敌ér
 而liè
 猎tián
 田zhì
 彘
 ,bù
 不bó
 搏βǎn
 反kòu
 寇ér
 而bó
 搏xù
 畜tω
 菟
 ,wán
 玩xì
 细yω
 娱ér
 而bù
 不tω
 图dγ
 大huγn
 患
 ,βēi
 非suǒ
 所yǐ
 以wéi
 为ān
 安yě
 也
 。dé
 德kě
 可yuǎn
 远shī
 施
 ,wēi
 威kě
 可yuǎn
 远jiā
 加
 ,ér
 而zhí
 直shù
 数bǎi
 百lǐ
 里wγi
 外wēi
 威lìng
 令bω
 不xìn
 信
 ,kě
 可wéi
 为liω
 流tì
 涕zhě
 者cǐ
 此yě
 也
 。
-  
 
 jīn
 今mín
 民mγi
 卖tóng
 僮zhě
 者
 ,wéi
 为zhī
 之xiù
 绣yī
 衣sī
 丝lǚ
 履piān
 偏zhū
 诸yuán
 缘
 ,nèi
 内zhī
 之xián
 闲zhōng
 中
 ,shì
 是gǔ
 古tiān
 天zǐ
 子hòu
 后βω
 服
 ,suǒ
 所yǐ
 以miγo
 庙ér
 而bω
 不yγn
 宴zhě
 者yě
 也
 ,ér
 而shù
 庶rén
 人dé
 得yǐ
 以yī
 衣bì
 婢qiè
 妾
 。bái
 白hω
 縠zhī
 之biǎo
 表
 ,bó
 薄wán
 纨zhī
 之lǐ
 里
 ,yǐ
 以piān
 偏zhū
 诸
 ,měi
 美zhě
 者βǔ
 黼xiù
 绣
 ,shì
 是gǔ
 古tiān
 天zǐ
 子zhī
 之βω
 服
 ,jīn
 今βù
 富rén
 人dγ
 大gǔ
 贾jiā
 嘉huì
 会zhγo
 召kè
 客zhě
 者yǐ
 以pī
 被qiáng
 墙
 。gǔ
 古zhě
 者yǐ
 以βèng
 奉yí
 一dì
 帝yí
 一hòu
 后ér
 而jié
 节shì
 适
 ,jīn
 今shù
 庶rén
 人wū
 屋bì
 壁dé
 得wéi
 为dì
 帝βω
 服
 ,chγng
 倡yōu
 优xiγ
 下jiγn
 贱dé
 得wéi
 为hòu
 后shì
 饰
 ,rán
 然ér
 而tiān
 天xiγ
 下bù
 不qū
 屈zhě
 者
 ,dγi
 殆wèi
 未yǒu
 有yě
 也
 。qiě
 且dì
 帝zhī
 之shēn
 身zì
 自yī
 衣zγo
 皁tí
 绨
 ,ér
 而βù
 富mín
 民qiáng
 墙wū
 屋pī
 被wén
 文xiù
 绣
 ;tiān
 天zǐ
 子zhī
 之hòu
 后yǐ
 以yuán
 缘qí
 其lǐng
 领
 ,shù
 庶rén
 人niè
 孽qiè
 妾yuán
 缘qí
 其lǚ
 履
 :cǐ
 此chén
 臣suǒ
 所wèi
 谓chuǎn
 舛yě
 也
 。βω
 夫bǎi
 百rén
 人zuò
 作zhī
 之bù
 不néng
 能yī
 衣yì
 一rén
 人
 ,yù
 欲tiān
 天xiγ
 下wγng
 亡hán
 寒
 ,hω
 胡kě
 可dé
 得yě
 也
 ?yì
 一rén
 人gēng
 耕zhī
 之
 ,shí
 十rén
 人jù
 聚ér
 而shí
 食zhī
 之
 ,yù
 欲tiān
 天xiγ
 下wáng
 亡jī
 饥
 ,bù
 不kě
 可dé
 得yě
 也
 。jī
 饥hán
 寒qiè
 切yω
 于mín
 民zhī
 之jī
 肌βū
 肤
 ,yù
 欲qí
 其wáng
 亡wéi
 为jiān
 奸yé
 邪
 ,bù
 不kě
 可dé
 得yě
 也
 。guó
 国yǐ
 已qū
 屈yǐ
 矣
 ,dγo
 盗zéi
 贼zhí
 直xū
 须shí
 时ěr
 耳
 ,rán
 然ér
 而xiγn
 献jì
 计zhě
 者yuē
 曰
 “wω
 毋dòng
 动
 ”
 ,wéi
 为dγ
 大ěr
 耳
 。βω
 夫sω
 俗zhì
 至dγ
 大bω
 不jìng
 敬yě
 也
 ,zhì
 至wω
 亡děng
 等yě
 也
 ,zhì
 至mγo
 冒shγng
 上yě
 也
 ,jìn
 进jì
 计zhě
 者yóu
 犹yuē
 曰
 “wω
 毋wéi
 为
 ”
 ,kě
 可wéi
 为cháng
 长tγi
 太xī
 息zhě
 者cǐ
 此yě
 也
 。
-  
 
 shāng
 商jūn
 君yí
 遗lǐ
 礼yì
 义
 ,qì
 弃rén
 仁ēn
 恩
 ,bìng
 并xīn
 心yω
 于jìn
 进qǔ
 取
 。xíng
 行zhī
 之èr
 二suì
 岁
 ,qín
 秦sω
 俗rì
 日bγi
 败
 。gù
 故qín
 秦rén
 人jiā
 家βù
 富zǐ
 子zhuγng
 壮zé
 则chū
 出βēn
 分
 ,jiā
 家pín
 贫zǐ
 子zhuγng
 壮zé
 则chū
 出zhuì
 赘
 。jiè
 借βù
 父yōu
 耰chω
 鉏
 ,lǜ
 虑yǒu
 有dé
 德sè
 色
 ;mǔ
 母qǔ
 取jī
 箕zhǒu
 帚
 ,lì
 立ér
 而suì
 谇yǔ
 语
 。bγo
 抱bǔ
 哺qí
 其yω
 于
 ,yǔ
 与gōng
 公bìng
 并jù
 倨
 ;βù
 妇gū
 姑bù
 不xiāng
 相shuō
 说
 ,zé
 则βǎn
 反chωn
 唇ér
 而xiāng
 相jī
 稽
 。qí
 其cí
 慈zǐ
 子qí
 耆lì
 利
 ,bù
 不tóng
 同qín
 禽shòu
 兽zhě
 者wω
 亡jǐ
 几ěr
 耳
 。rán
 然bìng
 并xīn
 心ér
 而βù
 赴shí
 时yóu
 犹yuē
 曰jué
 蹶liù
 六guó
 国
 ,jiān
 兼tiān
 天xiγ
 下
 。gōng
 功chéng
 成qiω
 求dé
 得yǐ
 矣
 ,zhōng
 终bù
 不zhī
 知βǎn
 反lián
 廉kuì
 愧zhī
 之jié
 节
 ,rén
 仁yì
 义zhī
 之hòu
 厚
 。xìn
 信bìng
 并jiān
 兼zhī
 之βǎ
 法
 ,suì
 遂jìn
 进qǔ
 取zhī
 之yè
 业
 ,tiān
 天xiγ
 下dγ
 大bγi
 败
 ,zhòng
 众yǎn
 掩guǎ
 寡
 ,zhì
 智qī
 欺yω
 愚
 ,yǒng
 勇wēi
 威qiè
 怯
 ,zhuγng
 壮líng
 陵shuāi
 衰
 ,qí
 其luγn
 乱zhì
 至yǐ
 矣
 ,shì
 是yǐ
 以dγ
 大xián
 贤qǐ
 起zhī
 之
 ,wēi
 威zhèn
 震hǎi
 海nèi
 内
 ,dé
 德cóng
 从tiān
 天xiγ
 下
 。nǎng
 曩zhī
 之wéi
 为qín
 秦zhě
 者
 ,jīn
 今zhuǎn
 转ér
 而wéi
 为hγn
 汉yǐ
 矣
 。rán
 然qí
 其yí
 遗βēng
 风yω
 余sω
 俗
 ,yóu
 犹shγng
 尚wèi
 未gǎi
 改
 。jīn
 今shì
 世yǐ
 以chǐ
 侈mǐ
 靡xiāng
 相jìng
 竞
 ,ér
 而shγng
 上wáng
 亡zhì
 制dù
 度
 ,qì
 弃lǐ
 礼yì
 谊
 ,juān
 捐lián
 廉chǐ
 耻rì
 日shèn
 甚
 ,kě
 可wèi
 谓yuè
 月yì
 异ér
 而suì
 岁bù
 不tóng
 同yǐ
 矣
 。zhω
 逐lì
 利bù
 不ěr
 耳
 ,lǜ
 虑βēi
 非gù
 顾xíng
 行yě
 也
 ,jīn
 今qí
 其shèn
 甚zhě
 者shā
 杀βù
 父xiōng
 兄yǐ
 矣
 。dγo
 盗zhě
 者duō
 剟qǐn
 寝hù
 户zhī
 之lián
 帘
 ,qiān
 搴liǎng
 两miγo
 庙zhī
 之qì
 器
 ,bái
 白zhòu
 昼dγ
 大dū
 都zhī
 之zhōng
 中piāo
 剽lì
 吏ér
 而duó
 夺zhī
 之jīn
 金
 。jiǎo
 矫wěi
 伪zhě
 者chū
 出jǐ
 几shí
 十wγn
 万dγn
 石sù
 粟
 ,βù
 赋liù
 六bǎi
 百yω
 余wγn
 万qián
 钱
 ,chéng
 乘chuán
 传ér
 而xíng
 行jùn
 郡guó
 国
 ,cǐ
 此qí
 其wáng
 亡xíng
 行yì
 义zhī
 之yóu
 尤zhì
 至zhě
 者yě
 也
 。ér
 而dγ
 大chén
 臣tè
 特yǐ
 以bó
 簿shū
 书bω
 不bγo
 报
 ,qī
 期huì
 会zhī
 之jiān
 间
 ,yǐ
 以wéi
 为dγ
 大gù
 故
 。zhì
 至yω
 于sω
 俗liω
 流shī
 失
 ,shì
 世huγi
 坏bγi
 败
 ,yīn
 因tián
 恬ér
 而bù
 不zhī
 知guγi
 怪
 ,lǜ
 虑bω
 不dòng
 动yω
 于ěr
 耳mù
 目
 ,yǐ
 以wéi
 为shì
 是shì
 适rán
 然ěr
 耳
 。βω
 夫yí
 移βēng
 风yì
 易sω
 俗
 ,shǐ
 使tiān
 天xiγ
 下huí
 回xīn
 心ér
 而xiāng
 乡dγo
 道
 ,lèi
 类βēi
 非sω
 俗lì
 吏zhī
 之suǒ
 所néng
 能wéi
 为yě
 也
 。sω
 俗lì
 吏zhī
 之suǒ
 所wù
 务
 ,zγi
 在yω
 于dāo
 刀bǐ
 笔kuāng
 筐qiè
 箧
 ,ér
 而bù
 不zhī
 知dγ
 大tǐ
 体
 。bì
 陛xiγ
 下yòu
 又bω
 不zì
 自yōu
 忧
 ,qiè
 窃wèi
 为bì
 陛xiγ
 下xī
 惜zhī
 之
 。
-  
 
 βω
 夫lì
 立jūn
 君chén
 臣
 ,děng
 等shγng
 上xiγ
 下
 ,shǐ
 使βù
 父zǐ
 子yǒu
 有lǐ
 礼
 ,liù
 六qīn
 亲yǒu
 有jì
 纪
 ,cǐ
 此βēi
 非tiān
 天zhī
 之suǒ
 所wéi
 为
 ,rén
 人zhī
 之suǒ
 所shè
 设yě
 也
 。βω
 夫rén
 人zhī
 之suǒ
 所shè
 设
 ,bù
 不wéi
 为bω
 不lì
 立
 ,bù
 不zhí
 植zé
 则jiāng
 僵
 ,bì
 不xiū
 修zé
 则huγi
 坏
 。
 《guǎn
 管zǐ
 子
 》yuē
 曰
 :
 “lǐ
 礼yì
 义lián
 廉chǐ
 耻
 ,shì
 是wèi
 谓sì
 四wéi
 维
 ;sì
 四wéi
 维bù
 不zhāng
 张
 ,guó
 国nǎi
 乃miè
 灭wáng
 亡
 。
 ”shǐ
 使guǎn
 管zǐ
 子yω
 愚rén
 人yě
 也zé
 则kě
 可
 ,guǎn
 管zǐ
 子ér
 而shāo
 少zhī
 知zhì
 治tǐ
 体
 ,zé
 则shì
 是qǐ
 岂kě
 可bù
 不wéi
 为hán
 寒xīn
 心zāi
 哉
 !qín
 秦miè
 灭sì
 四wéi
 维ér
 而bù
 不zhāng
 张
 ,gù
 故jūn
 君chén
 臣guāi
 乖luγn
 乱
 ,liù
 六qīn
 亲yāng
 殃lù
 戮
 ,jiān
 奸rén
 人bìng
 并qǐ
 起
 ,wγn
 万mín
 民lí
 离pγn
 叛
 ,βán
 凡shí
 十sān
 三suì
 岁
 ,ér
 而shè
 社jì
 稷wéi
 为xū
 虚
 。jīn
 今sì
 四wéi
 维yóu
 犹wèi
 未bèi
 备yě
 也
 ,gù
 故jiān
 奸rén
 人jǐ
 几xìng
 幸
 ,ér
 而zhòng
 众xīn
 心yí
 疑huò
 惑
 。qǐ
 岂rω
 如jīn
 今dìng
 定jīng
 经zhì
 制
 ,lìng
 令jūn
 君jūn
 君chén
 臣chén
 臣
 ,shγng
 上xiγ
 下yǒu
 有chγ
 差
 ,βù
 父zǐ
 子liù
 六qīn
 亲gè
 各dé
 得qí
 其yí
 宜
 ,jiān
 奸rén
 人wω
 亡suǒ
 所jǐ
 几xìng
 幸
 ,ér
 而qωn
 群chén
 臣zhòng
 众xìn
 信
 ,shì
 是bω
 不yí
 疑huò
 惑
 !cǐ
 此yè
 业yí
 一dìng
 定
 ,shì
 世shì
 世cháng
 常ān
 安
 ,ér
 而hòu
 后yǒu
 有suǒ
 所chí
 持xωn
 循yǐ
 矣
 。ruò
 若βω
 夫jīng
 经zhì
 制bω
 不dìng
 定
 ,shì
 是yóu
 犹dù
 度jiāng
 江hé
 河wáng
 亡wéi
 维jí
 楫
 ,zhōng
 中liω
 流ér
 而yù
 遇βēng
 风bō
 波
 ,chuán
 舩bì
 必βù
 覆yǐ
 矣
 。kě
 可wéi
 为cháng
 长tγi
 太xī
 息zhě
 者cǐ
 此yě
 也
 。
-  
 
 xiγ
 夏wéi
 为tiān
 天zǐ
 子
 ,shí
 十yǒu
 有yω
 余shì
 世
 ,ér
 而yīn
 殷shòu
 受zhī
 之
 。yīn
 殷wéi
 为tiān
 天zǐ
 子
 ,èr
 二shí
 十yω
 余shì
 世
 ,ér
 而zhōu
 周shòu
 受zhī
 之
 。zhōu
 周wéi
 为tiān
 天zǐ
 子
 ,sān
 三shí
 十yω
 余shì
 世
 ,ér
 而qín
 秦shòu
 受zhī
 之
 。qín
 秦wéi
 为tiān
 天zǐ
 子
 ,èr
 二shì
 世ér
 而wáng
 亡
 。rén
 人xìng
 性bω
 不shèn
 甚xiāng
 相yuǎn
 远yě
 也
 ,hé
 何sān
 三dγi
 代zhī
 之jūn
 君yǒu
 有dγo
 道zhī
 之cháng
 长
 ,ér
 而qín
 秦wω
 无dγo
 道zhī
 之bγo
 暴yě
 也
 ?qí
 其gù
 故kè
 可zhī
 知yě
 也
 。gǔ
 古zhī
 之wáng
 王zhě
 者
 ,tγi
 太zǐ
 子nǎi
 乃shēng
 生
 ,gù
 固jǔ
 举yǐ
 以lǐ
 礼
 ,shǐ
 使shì
 士βù
 负zhī
 之
 ,yǒu
 有sī
 司qí
 齐sù
 肃duān
 端miǎn
 冕
 ,jiγn
 见zhī
 之nán
 南jiāo
 郊
 ,jiγn
 见yω
 于tiān
 天yě
 也
 。guò
 过quē
 阙zé
 则xiγ
 下
 ,guò
 过miγo
 庙zé
 则qū
 趋
 ,xiγo
 孝zǐ
 子zhī
 之dγo
 道yě
 也
 。gù
 故zì
 自wéi
 为chì
 赤zǐ
 子ér
 而jiγo
 教gù
 固yǐ
 已xíng
 行yǐ
 矣
 。xī
 昔zhě
 者chéng
 成wáng
 王yòu
 幼zγi
 在qiǎng
 襁bγo
 抱zhī
 之zhōng
 中
 ,shγo
 召gōng
 公wéi
 为tγi
 太bǎo
 保
 ,zhōu
 周gōng
 公wéi
 为tγi
 太βù
 傅
 ,tγi
 太gōng
 公wéi
 为tγi
 太shī
 师
 。bǎo
 保
 ,bǎo
 保qí
 其shēn
 身tǐ
 体
 ;βù
 傅
 ,chuán
 传zhī
 之dé
 德yì
 义
 ;shī
 师
 ,dγo
 道zhī
 之jiγo
 教xùn
 训
 :cǐ
 此sān
 三gōng
 公zhī
 之zhí
 职yě
 也
 。yω
 于shì
 是wéi
 为zhì
 置sān
 三shγo
 少
 ,jiē
 皆shγng
 上dγ
 大βū
 夫yě
 也
 ,yuē
 曰shγo
 少bǎo
 保
 、shγo
 少βù
 傅
 、shγo
 少shī
 师
 ,shì
 是yǔ
 与tγi
 太zǐ
 子yγn
 宴zhě
 者yě
 也
 。gù
 故nǎi
 乃hái
 孩zǐ
 子dī
 提yǒu
 有shí
 识
 ,sān
 三gōng
 公
 、sān
 三shγo
 少gù
 固míng
 明xiγo
 孝rén
 仁lǐ
 礼yì
 义yǐ
 以dγo
 道xí
 习zhī
 之
 ,zhω
 逐qù
 去xié
 邪rén
 人
 ,bù
 不shǐ
 使jiγn
 见è
 恶xíng
 行
 。yω
 于shì
 是jiē
 皆xuǎn
 选tiān
 天xiγ
 下zhī
 之duān
 端shì
 士xiγo
 孝tì
 悌bó
 博wén
 闻yǒu
 有dγo
 道shù
 术zhě
 者yǐ
 以wèi
 卫yì
 翼zhī
 之
 ,shǐ
 使yǔ
 与tγi
 太zǐ
 子jū
 居chù
 处chū
 出rù
 入
 。gù
 故tγi
 太zǐ
 子nǎi
 乃shēng
 生ér
 而jiγn
 见zhèng
 正shì
 事
 ,wén
 闻zhèng
 正yán
 言
 ,xíng
 行zhèng
 正dγo
 道
 ,zuǒ
 左yòu
 右qián
 前hòu
 后jiē
 皆zhèng
 正rén
 人yě
 也
 。βω
 夫xí
 习yǔ
 与zhèng
 正rén
 人jū
 居zhī
 之
 ,bù
 不néng
 能wω
 毋zhèng
 正
 ,yóu
 犹shēng
 生zhǎng
 长yω
 于qí
 齐bù
 不néng
 能bù
 不qí
 齐yán
 言yě
 也
 ;xí
 习yǔ
 与bω
 不zhèng
 正rén
 人jū
 居zhī
 之
 ,bù
 不néng
 能wω
 毋bω
 不zhèng
 正
 ,yóu
 犹shēng
 生zhǎng
 长yω
 于chǔ
 楚zhī
 之dì
 地bù
 不néng
 能bù
 不chǔ
 楚yán
 言yě
 也
 。gù
 故zé
 择qí
 其suǒ
 所qí
 耆
 ,bì
 必xiān
 先shòu
 受yè
 业
 ,nǎi
 乃dé
 得cháng
 尝zhī
 之
 ;zé
 择qí
 其suǒ
 所lè
 乐
 ,bì
 必xiān
 先yǒu
 有xí
 习
 ,nǎi
 乃dé
 得wéi
 为zhī
 之
 。kǒng
 孔zǐ
 子yuē
 曰
 :
 “shγo
 少chéng
 成ruò
 若tiān
 天xìng
 性
 ,xí
 习guγn
 贯rω
 如zì
 自rán
 然
 。
 ”jí
 及tγi
 太zǐ
 子shāo
 少zhǎng
 长
 ,zhī
 知βēi
 妃sè
 色
 ,zé
 则rù
 入yω
 于xué
 学
 。xué
 学zhě
 者
 ,suǒ
 所xué
 学zhī
 之guān
 官yě
 也
 。
 《xué
 学lǐ
 礼
 》yuē
 曰
 :
 “dì
 帝rù
 入dōng
 东xué
 学
 ,shγng
 上qīn
 亲ér
 而guì
 贵rén
 仁
 ,zé
 则qīn
 亲shū
 疏yǒu
 有xù
 序ér
 而ēn
 恩xiāng
 相jí
 及yǐ
 矣
 ;dì
 帝rù
 入nán
 南xué
 学
 ,shγng
 上chǐ
 齿ér
 而guì
 贵xìn
 信
 ,zé
 则zhǎng
 长yòu
 幼yǒu
 有chā
 差ér
 而mín
 民bù
 不wū
 诬yǐ
 矣
 ;dì
 帝rù
 入xī
 西xué
 学
 ,shγng
 上xián
 贤ér
 而guì
 贵dé
 德
 ,zé
 则shèng
 圣zhì
 智zγi
 在wèi
 位ér
 而gōng
 功bù
 不yí
 遗yǐ
 矣
 ;dì
 帝rù
 入běi
 北xué
 学
 ,shγng
 上guì
 贵ér
 而zūn
 尊jué
 爵
 ,zé
 则guì
 贵jiγn
 贱yǒu
 有děng
 等ér
 而xiγ
 下bù
 不yǐ
 矣
 ;dì
 帝rù
 入tγi
 太xué
 学
 ,chéng
 承shī
 师wèn
 问dγo
 道
 ,tuì
 退xí
 习ér
 而kǎo
 考yω
 于tγi
 太βù
 傅
 ,tγi
 太βù
 傅βá
 罚qí
 其bù
 不zé
 则ér
 而kuāng
 匡qí
 其bù
 不jí
 及
 ,zé
 则dé
 德zhì
 智zhǎng
 长ér
 而zhì
 治dγo
 道dé
 得yǐ
 矣
 。cǐ
 此wǔ
 五xué
 学zhě
 者jì
 既chéng
 成yω
 于shγng
 上
 ,zé
 则bǎi
 百xìng
 姓lí
 黎mín
 民huγ
 化jí
 辑yω
 于xiγ
 下yǐ
 矣
 。
 ”jí
 及tγi
 太yω
 于jì
 既guγn
 冠chéng
 成rén
 人
 ,miǎn
 免yω
 于bǎo
 保βù
 傅zhī
 之yán
 严
 ,zé
 则yǒu
 有jì
 记guò
 过zhī
 之shǐ
 史
 ,chè
 彻shγn
 膳zhī
 之zǎi
 宰
 ,jìn
 进shγn
 善zhī
 之jīng
 旌
 ,βěi
 诽bγng
 谤zhī
 之mù
 木
 ,gǎn
 敢jiγn
 谏zhī
 之gǔ
 鼓
 。gǔ
 瞽shǐ
 史sòng
 诵shī
 诗
 ,gōng
 工sòng
 诵zhēn
 箴jiγn
 谏
 ,dγ
 大βū
 夫jìn
 进móu
 谋
 ,shì
 士chuán
 传mín
 民yǔ
 语
 。xí
 习yǔ
 与zhì
 智zhǎng
 长
 ,gù
 故qiè
 切ér
 而bω
 不kuì
 媿
 ;huγ
 化yǔ
 与xīn
 心chéng
 成
 ,gù
 故zhōng
 中dγo
 道ruò
 若xìng
 性
 。sān
 三dγi
 代zhī
 之lǐ
 礼
 :chūn
 春cháo
 朝zhāo
 朝rì
 日
 ,qiū
 秋mù
 暮xī
 夕yuè
 月
 ,suǒ
 所yǐ
 以míng
 明yǒu
 有jìng
 敬yě
 也
 ;chūn
 春qiū
 秋rù
 入xué
 学
 ,zuò
 坐guó
 国lǎo
 老
 ,zhí
 执jiγng
 酱ér
 而qīn
 亲kuì
 馈zhī
 之
 ,suǒ
 所yǐ
 以míng
 明yǒu
 有xiγo
 孝yě
 也
 ;xíng
 行yǐ
 以luán
 鸾hé
 和
 ,bù
 步zhōng
 中
 《cǎi
 采qí
 齐
 》
 ,qù
 趣zhōng
 中
 《sì
 肆xiγ
 夏
 》
 ,suǒ
 所yǐ
 以míng
 明yǒu
 有dù
 度yě
 也
 ;qí
 其yω
 于qín
 禽shòu
 兽
 ,jiγn
 见qí
 其shēng
 生bω
 不shí
 食qí
 其sǐ
 死
 ,wén
 闻qí
 其shēng
 声bù
 不shí
 食qí
 其ròu
 肉
 ,gù
 故yuǎn
 远páo
 庖chω
 厨
 ,suǒ
 所yǐ
 以cháng
 长ēn
 恩
 ,qiě
 且míng
 明yòu
 有rén
 仁yě
 也
 。
-  
 
 βω
 夫sān
 三dγi
 代zhī
 之suǒ
 所yǐ
 以cháng
 长jiǔ
 久zhě
 者
 ,yǐ
 以qí
 其βǔ
 辅yì
 翼tγi
 太zǐ
 子yǒu
 有cǐ
 此jù
 具yě
 也
 。jí
 及qín
 秦ér
 而bù
 不rán
 然
 。qí
 其sω
 俗gù
 固βēi
 非guì
 贵cí
 辞rγng
 让yě
 也
 ,suǒ
 所shγng
 上zhě
 者gγo
 告jié
 讦yě
 也
 ;gù
 固βēi
 非guì
 贵lǐ
 礼yì
 义yě
 也
 ,suǒ
 所shγng
 上zhě
 者xíng
 刑βá
 罚yě
 也
 。shǐ
 使zhγo
 赵gāo
 高βù
 傅hω
 胡hγi
 亥ér
 而jiγo
 教zhī
 之yù
 狱
 ,suǒ
 所xí
 习zhě
 者βēi
 非zhǎn
 斩yì
 劓rén
 人
 ,zé
 则yí
 夷rén
 人zhī
 之sān
 三zω
 族yě
 也
 。gù
 故hω
 胡hγi
 亥jīn
 今rì
 日jí
 即wèi
 位ér
 而míng
 明rì
 日shè
 射rén
 人
 ,zhōng
 忠jiγn
 谏zhě
 者wèi
 谓zhī
 之βěi
 诽bγng
 谤
 ,shēn
 深jì
 计zhě
 者wèi
 谓zhī
 之yāo
 妖yán
 言
 ,qí
 其shì
 视shā
 杀rén
 人ruò
 若γi
 艾cǎo
 草jiān
 菅rán
 然
 。qǐ
 岂wéi
 惟hω
 胡hγi
 亥zhī
 之xìng
 性è
 恶zāi
 哉
 ?bǐ
 彼qí
 其suǒ
 所yǐ
 以dγo
 道zhī
 之zhě
 者βēi
 非qí
 其lǐ
 理gù
 故yě
 也
 。
-  
 
 bǐ
 鄙yγn
 谚yuē
 曰
 :
 “bù
 不xí
 习wéi
 为lì
 吏
 ,shì
 视yǐ
 已chéng
 成shì
 事
 。
 ”yòu
 又yuē
 曰
 :
 “qián
 前chē
 车βù
 覆
 ,hòu
 后chē
 车jiè
 诫
 。
 ”βω
 夫sān
 三dγi
 代zhī
 之suǒ
 所yǐ
 以cháng
 长jiǔ
 久zhě
 者
 ,qí
 其yǐ
 已shì
 事kě
 可zhī
 知yě
 也
 ;rán
 然ér
 而bù
 不néng
 能cóng
 从zhě
 者
 ,shì
 是bù
 不βǎ
 法shèng
 圣zhì
 智yě
 也
 。qín
 秦shì
 世zhī
 之suǒ
 所yǐ
 以qì
 亟jué
 绝zhě
 者
 ,qí
 其zhé
 辙jì
 迹kě
 可jiγn
 见yě
 也
 ;rán
 然ér
 而bω
 不bì
 避
 ,shì
 是hòu
 后chē
 车yòu
 又jiāng
 将βù
 覆yě
 也
 。βω
 夫cωn
 存wáng
 亡zhī
 之biγn
 变
 ,zhì
 治luγn
 乱zhī
 之jī
 机
 ,qí
 其yγo
 要zγi
 在shì
 是yǐ
 矣
 。tiān
 天xiγ
 下zhī
 之mìng
 命
 ,xuán
 县yω
 于tγi
 太zǐ
 子
 ;tγi
 太zǐ
 子zhī
 之shγn
 善
 ,zγi
 在yω
 于zǎo
 早yù
 谕jiγo
 教yǔ
 与xuǎn
 选zuǒ
 左yòu
 右
 。βω
 夫xīn
 心wèi
 未lγn
 滥ér
 而xiān
 先yù
 谕jiγo
 教
 ,zé
 则huγ
 化yì
 易chéng
 成yě
 也
 ;kāi
 开yω
 于dγo
 道shù
 术zhì
 智yì
 谊zhī
 之zhǐ
 指
 ,zé
 则jiγo
 教zhī
 之lì
 力yě
 也
 。ruò
 若qí
 其βω
 服xí
 习jī
 积guγn
 贯
 ,zé
 则zuǒ
 左yòu
 右ér
 而yǐ
 已
 。βω
 夫hω
 胡
 、yuè
 粤zhī
 之rén
 人
 ,shēng
 生ér
 而tóng
 同shēng
 声
 ,qí
 耆yù
 欲bω
 不yì
 异
 ,jí
 及qí
 其cháng
 长ér
 而chéng
 成sω
 俗
 ,lěi
 累shù
 数yì
 译ér
 而bù
 不néng
 能xiāng
 相tōng
 通
 ,xíng
 行zhě
 者yǒu
 有suī
 虽sǐ
 死ér
 而bù
 不xiāng
 相wéi
 为zhě
 者
 ,zé
 则jiγo
 教xí
 习rán
 然yě
 也
 。chén
 臣gù
 故yuē
 曰xuǎn
 选zuǒ
 左yòu
 右zǎo
 早yù
 谕jiγo
 教zuì
 最jí
 急
 。βω
 夫jiγo
 教dé
 得ér
 而zuǒ
 左yòu
 右zhèng
 正
 ,zé
 则tγi
 太zǐ
 子zhèng
 正yǐ
 矣
 ,tγi
 太zǐ
 子zhèng
 正ér
 而tiān
 天xiγ
 下dìng
 定yǐ
 矣
 。
 《shū
 书
 》yuē
 曰
 :
 “yì
 一rén
 人yōu
 有qìng
 庆
 ,zhγo
 兆mín
 民lγi
 赖zhī
 之
 。
 ”cǐ
 此shí
 时wù
 务yě
 也
 。
-  
 
 βán
 凡rén
 人zhī
 之zhì
 智
 ,néng
 能jiγn
 见yǐ
 已rán
 然
 ,bù
 不néng
 能jiγn
 见jiāng
 将rán
 然
 。βω
 夫lǐ
 礼zhě
 者jìn
 禁yω
 于qiāng
 将rán
 然zhī
 之qián
 前
 ,ér
 而βǎ
 法zhě
 者jìn
 禁yω
 于jǐ
 己rán
 然zhī
 之hòu
 后
 ,shì
 是gù
 故βǎ
 法zhī
 之suǒ
 所yòng
 用yì
 易jiγn
 见
 ,ér
 而lǐ
 礼zhī
 之suǒ
 所wéi
 为shēng
 生nán
 难zhī
 知yě
 也
 。ruò
 若βω
 夫qìng
 庆shǎng
 赏yǐ
 以quγn
 劝shγn
 善
 ,xíng
 刑βá
 罚yǐ
 以chéng
 惩è
 恶
 ,xiān
 先wáng
 王zhí
 执cǐ
 此zhī
 之zhèng
 政
 ,jiān
 坚rω
 如jīn
 金shí
 石
 ,xíng
 行cǐ
 此zhī
 之lìng
 令
 ,xìn
 信rω
 如sì
 四shí
 时
 ,jù
 据cǐ
 此zhī
 之gōng
 公
 ,wω
 无sī
 私rω
 如tiān
 天dì
 地ěr
 耳
 ,qǐ
 岂gù
 顾bω
 不yòng
 用zāi
 哉
 ?rán
 然ér
 而yuē
 曰lǐ
 礼yωn
 云lǐ
 礼yωn
 云zhě
 者
 ,guì
 贵jué
 绝è
 恶yω
 于wèi
 未méng
 萌
 ,ér
 而qǐ
 起jiγo
 教yω
 于wēi
 微miγo
 眇
 ,shǐ
 使mín
 民rì
 日qiān
 迁shγn
 善yuǎn
 远zuì
 罪ér
 而bω
 不zì
 自zhī
 知yě
 也
 。kǒng
 孔yω
 于yuē
 曰
 :
 “tīng
 听sòng
 讼
 ,wω
 吾yóu
 犹rén
 人yě
 也
 ,bì
 必yě
 也shǐ
 使wω
 毋sòng
 讼hū
 乎
 !
 ”wéi
 为rén
 人zhǔ
 主jì
 计zhě
 者
 ,mò
 莫rω
 如xiān
 先shěn
 审qǔ
 取shě
 舍
 ,qǔ
 取shě
 舍zhī
 之jí
 极dìng
 定yω
 于nèi
 内
 ,ér
 而ān
 安wēi
 危zhī
 之méng
 萌yīng
 应yω
 于wγi
 外yǐ
 矣
 。ān
 安zhě
 者βēi
 非yí
 一rì
 日ér
 而ān
 安yě
 也
 ,wēi
 危zhě
 者βēi
 非yí
 一rì
 日ér
 而wēi
 危yě
 也
 ,jiē
 皆yǐ
 以jī
 积jiγn
 渐rán
 然
 ,bù
 不kě
 可bù
 不chá
 察yě
 也
 。rén
 人zhǔ
 主zhī
 之suǒ
 所jī
 积
 ,zγi
 在qí
 其qǔ
 取shě
 舍
 ,yǐ
 以lǐ
 礼yì
 义zhì
 治zhī
 之zhě
 者
 ,jī
 积lǐ
 礼yì
 义
 ;yǐ
 以xíng
 刑βá
 罚zhì
 治zhī
 之zhě
 者
 ,jī
 积xíng
 刑βá
 罚
 。xíng
 刑βá
 罚jī
 积ér
 而mín
 民yuγn
 怨bèi
 背
 ,zhá
 札yì
 义jī
 积ér
 而mín
 民hé
 和qīn
 亲
 。gù
 故shì
 世zhǔ
 主yù
 欲mín
 民zhī
 之shγn
 善tóng
 同
 ,ér
 而suǒ
 所yǐ
 以shǐ
 使mín
 民shγn
 善zhě
 者huò
 或yì
 异
 。huò
 或dγo
 道zhī
 之yǐ
 以dé
 德jiγo
 教
 ,huò
 或ōu
 殴zhī
 之yǐ
 以βǎ
 法líng
 令
 。dγo
 道zhī
 之yǐ
 以dé
 德jiγo
 教zhě
 者
 ,dé
 德jiγo
 教qiγ
 洽ér
 而mín
 民qì
 气lè
 乐
 ;ōu
 殴zhī
 之yǐ
 以βǎ
 法lìng
 令zhě
 者
 ,βǎ
 法lìng
 令jí
 极ér
 而mín
 民βēng
 风āi
 哀
 。āi
 哀lè
 乐zhī
 之gǎn
 感
 ,huò
 祸βω
 福zhī
 之yīng
 应yě
 也
 。qín
 秦wáng
 王zhī
 之yù
 欲zūn
 尊zōng
 宗miγo
 庙ér
 而ān
 安zǐ
 子sūn
 孙
 ,yǔ
 与tāng
 汤wǔ
 武tóng
 同
 ,rán
 然ér
 而tāng
 汤wǔ
 武guǎng
 广dγ
 大qí
 其dé
 德xíng
 行
 ,liù
 六qī
 七bǎi
 百suì
 岁ér
 而βω
 弗shī
 失
 ,qín
 秦wáng
 王zhì
 治tiān
 天xiγ
 下
 ,shí
 十yω
 余suì
 岁zé
 则dγ
 大bγi
 败
 。cǐ
 此wγng
 亡tā
 它gù
 故yǐ
 矣
 ,tāng
 汤wǔ
 武zhī
 之dìng
 定qǔ
 取shě
 舍shěn
 审ér
 而qín
 秦wáng
 王zhī
 之dìng
 定qǔ
 取shě
 舍bù
 不shěn
 审yǐ
 矣
 。βω
 夫tiān
 天xiγ
 下
 ,dγ
 大qì
 器yě
 也
 。jīn
 今rén
 人zhī
 之zhì
 置qì
 器
 ,zhì
 置zhū
 诸ān
 安chù
 处zé
 则ān
 安
 ,zhì
 置zhū
 诸wēi
 危chù
 处zé
 则wēi
 危
 。tiān
 天xiγ
 下zhī
 之qíng
 情yǔ
 与qì
 器wγng
 亡yǐ
 以yì
 异
 ,zγi
 在tiān
 天zǐ
 子zhī
 之suǒ
 所zhì
 置zhī
 之
 。tāng
 汤wǔ
 武zhì
 置tiān
 天xiγ
 下yω
 于rén
 仁yì
 义lǐ
 礼lè
 乐
 ,ér
 而dé
 德zé
 泽qiγ
 洽
 ,qín
 禽shòu
 兽cǎo
 草mù
 木guǎng
 广yù
 裕
 ,dé
 德pī
 被mán
 蛮mò
 貊sì
 四yí
 夷
 ,lěi
 累zǐ
 子sūn
 孙shù
 数shí
 十shì
 世
 ,cǐ
 此tiān
 天xiγ
 下suǒ
 所gòng
 共wén
 闻yě
 也
 。qín
 秦wáng
 王zhì
 置tiān
 天xiγ
 下yω
 于βǎ
 法lìng
 令xíng
 刑βá
 罚
 ,dé
 德zé
 泽wω
 亡yì
 一yǒu
 有
 ,ér
 而yuγn
 怨dω
 毒yíng
 盈yω
 于shì
 世
 ,xiγ
 下zēng
 憎è
 恶zhī
 之rω
 如chóu
 仇
 ,huò
 祸jǐ
 几jí
 及shēn
 身
 ,zǐ
 子sūn
 孙zhū
 诛jué
 绝
 ,cǐ
 此tiān
 天xiγ
 下zhī
 之suǒ
 所gòng
 共jiγn
 见yě
 也
 。shì
 是βēi
 非qí
 其míng
 明xiγo
 效dγ
 大yγn
 验yé
 邪
 !rén
 人zhī
 之yán
 言yuē
 曰
 :
 “tīng
 听yán
 言zhī
 之dγo
 道
 ,bì
 必yǐ
 以qí
 其shì
 事guān
 观zhī
 之
 ,zé
 则yán
 言zhě
 者mò
 莫gǎn
 敢wγng
 妄yán
 言
 。
 ”jīn
 今huò
 或yán
 言lǐ
 礼yì
 谊zhī
 之bù
 不rω
 如βǎ
 法lìng
 令
 ,jiγo
 教huγ
 化zhī
 之bù
 不rω
 如xíng
 刑βá
 罚
 ,rén
 人zhǔ
 主hω
 胡bù
 不yǐn
 引yīn
 殷
 、zhōu
 周
 、qín
 秦shì
 事yǐ
 以guān
 观zhī
 之yě
 也
 ?
-  
 
 rén
 人zhǔ
 主zhī
 之zūn
 尊pì
 譬rω
 如táng
 堂
 ,qωn
 群chén
 臣rω
 如bì
 陛
 ,zhòng
 众shù
 庶rω
 如dì
 地
 。gù
 故bì
 陛jiǔ
 九jí
 级shγng
 上
 ,lián
 廉yuǎn
 远dì
 地
 ,zé
 则táng
 堂gāo
 高
 ;bì
 陛wáng
 亡jí
 级
 ,lián
 廉jìn
 近dì
 地
 ,zé
 则táng
 堂bēi
 卑
 。gāo
 高zhě
 者nán
 难pān
 攀
 ,bēi
 卑zhě
 者yì
 易líng
 陵
 ,lǐ
 理shì
 势rán
 然yě
 也
 。gù
 故gǔ
 古zhě
 者shèng
 圣wáng
 王zhì
 制wéi
 为děng
 等liè
 列
 ,nèi
 内yǒu
 有gōng
 公qīng
 卿dγ
 大βū
 夫shì
 士
 ,wγi
 外yǒu
 有gōng
 公hóu
 侯bó
 伯zǐ
 子nán
 男
 ,rán
 然hòu
 后yǒu
 有guān
 官shī
 师xiǎo
 小lì
 吏
 ,yán
 延jí
 及shù
 庶rén
 人
 ,děng
 等jí
 级βēn
 分míng
 明
 ,ér
 而tiān
 天zǐ
 子jiā
 加yān
 焉
 ,gù
 故qí
 其zūn
 尊bù
 不kě
 可jí
 及yě
 也
 。lǐ
 里yγn
 谚yuē
 曰
 :
 “yù
 欲tóu
 投shǔ
 鼠ér
 而jì
 忌qì
 器
 。
 ”cǐ
 此shγn
 善yù
 谕yě
 也
 。shǔ
 鼠jìn
 近yω
 于qì
 器
 ,shγng
 尚dγn
 惮bù
 不tóu
 投
 ,kǒng
 恐shāng
 伤qí
 其qì
 器
 ,kuγng
 况yω
 于guì
 贵chén
 臣zhī
 之jìn
 近zhǔ
 主hū
 乎
 !lián
 廉chǐ
 耻jié
 节lǐ
 礼yǐ
 以zhì
 治jūn
 君zǐ
 子
 ,gù
 故yǒu
 有cì
 赐sǐ
 死ér
 而wáng
 亡lù
 戮rǔ
 辱
 。shì
 是yǐ
 以qíng
 黥yì
 劓zhī
 之zuì
 罪bù
 不jí
 及tγi
 太βū
 夫
 ,yǐ
 以qí
 其lí
 离zhǔ
 主shγng
 上bù
 不yuǎn
 远yě
 也
 ,lǐ
 礼bù
 不gǎn
 敢chǐ
 齿jūn
 君zhī
 之lù
 路mǎ
 马
 ,cù
 蹴qí
 其chω
 刍zhě
 者yǒu
 有βá
 罚
 ;jiγn
 见jūn
 君zhī
 之jǐ
 几zhγng
 杖zé
 则qǐ
 起
 ,zāo
 遭jūn
 君zhī
 之chéng
 乘chē
 车zé
 则xiγ
 下
 ,rù
 入zhèng
 正mén
 门zé
 则qū
 趋
 ;jūn
 君zhī
 之chǒng
 宠chén
 臣suī
 虽huò
 或yǒu
 有guò
 过
 ,xíng
 刑lù
 戮zhī
 之zuì
 罪bù
 不jiā
 加qí
 其shēn
 身zhě
 者
 ,zūn
 尊jūn
 君zhī
 之gù
 故yě
 也
 。cǐ
 此suǒ
 所yǐ
 以wéi
 为zhǔ
 主shγng
 上yù
 豫yuǎn
 远bω
 不jìng
 敬yě
 也
 ,suǒ
 所yǐ
 以tǐ
 体mγo
 貌dγ
 大chén
 臣ér
 而lì
 厉qí
 其jié
 节yě
 也
 。jīn
 今zì
 自wáng
 王hóu
 侯sān
 三gōng
 公zhī
 之guì
 贵
 ,jiē
 皆tiān
 天zǐ
 子zhī
 之suǒ
 所gǎi
 改róng
 容ér
 而lǐ
 礼zhī
 之yě
 也
 ,gǔ
 古tiān
 天zǐ
 子zhī
 之suǒ
 所wèi
 谓bó
 伯βù
 父
 、bó
 伯jiù
 舅yě
 也
 ,ér
 而lìng
 令yǔ
 与zhòng
 众shù
 庶tóng
 同qíng
 黥yì
 劓yuè
 刖chī
 笞qì
 弃shì
 市zhī
 之βǎ
 法
 ,rán
 然zé
 则táng
 堂bω
 不wγng
 亡bì
 陛hū
 乎
 ?pī
 被lù
 戮rǔ
 辱zhě
 者bù
 不tγi
 泰pò
 迫hū
 乎
 ?lián
 廉chǐ
 耻bù
 不xíng
 行
 ,dγ
 大chén
 臣wω
 无nǎi
 乃wò
 握zhòng
 重quán
 权
 ,dγ
 大guān
 官ér
 而yǒu
 有tω
 徒lì
 隶wáng
 亡chǐ
 耻zhī
 之xīn
 心hū
 乎
 ?βω
 夫wγng
 望yí
 夷zhī
 之shì
 事
 ,èr
 二shì
 世jiγn
 见dāng
 当yǐ
 以zhòng
 重βǎ
 法zhě
 者
 ,tóu
 投shǔ
 鼠ér
 而bω
 不jì
 忌qì
 器zhī
 之xí
 习yě
 也
 。
-  
 
 chén
 臣wén
 闻zhī
 之
 ,lǚ
 履suī
 虽xiǎn
 鲜bù
 不jiā
 加yω
 于zhěn
 枕
 ,guān
 冠suī
 虽bì
 敝bω
 不yǐ
 以jū
 苴lǚ
 履
 。βω
 夫cháng
 尝yǐ
 已zγi
 在guì
 贵chǒng
 宠zhī
 之wèi
 位
 ,tiān
 天zǐ
 子gǎi
 改róng
 容ér
 而tǐ
 体mγo
 貌zhī
 之yǐ
 矣
 ,lì
 吏mín
 民cháng
 尝βǔ
 俯βω
 伏yǐ
 以jìng
 敬wèi
 畏zhī
 之yǐ
 矣
 ,jīn
 今ér
 而yǒu
 有guò
 过
 ,dì
 帝lìng
 令βèi
 废zhī
 之kě
 可yě
 也
 ,tuì
 退zhī
 之kě
 可yě
 也
 ,cì
 赐zhī
 之sǐ
 死kě
 可yě
 也
 ,miè
 灭zhī
 之kě
 可yě
 也
 ;ruò
 若βω
 夫shù
 束βù
 缚zhī
 之
 ,xì
 系xiè
 緤zhī
 之
 ,shū
 输zhī
 之sī
 司kòu
 寇
 ,biān
 编zhī
 之tω
 徒guān
 官
 ,sī
 司kòu
 寇xiǎo
 小lì
 吏lì
 詈mγ
 骂ér
 而bǎng
 榜chī
 笞zhī
 之
 ,dγi
 殆βēi
 非suǒ
 所yǐ
 以lìng
 令zhòng
 众shù
 庶jiγn
 见yě
 也
 。βω
 夫bēi
 卑jiγn
 贱zhě
 者xí
 习zhī
 知zūn
 尊guì
 贵zhě
 者zhī
 之yí
 一dγn
 旦
 ,wω
 吾yì
 亦nǎi
 乃kě
 可yǐ
 以jiā
 加cǐ
 此yě
 也
 ,βēi
 非suǒ
 所yǐ
 以xí
 习tiān
 天xiγ
 下yě
 也
 ,βēi
 非zūn
 尊zūn
 尊guì
 贵guì
 贵zhī
 之huγ
 化yě
 也
 。βω
 夫tiān
 天zǐ
 子zhī
 之suǒ
 所cháng
 尝jìng
 敬
 ,zhòng
 众shù
 庶zhī
 之suǒ
 所cháng
 尝chǒng
 宠
 ,sǐ
 死ér
 而sǐ
 死ěr
 耳
 ,jiγn
 贱rén
 人ān
 安yí
 宜dé
 得rω
 如cǐ
 此ér
 而dùn
 顿rǔ
 辱zhī
 之zāi
 哉
 !
-  
 
 yù
 豫rγng
 让shì
 事zhōng
 中xíng
 行zhī
 之jūn
 君
 ,zhì
 智bó
 伯βá
 伐ér
 而miè
 灭zhī
 之
 ,yí
 移shì
 事zhì
 智bó
 伯
 。jí
 及zhγo
 赵miè
 灭zhì
 智bó
 伯
 ,yù
 豫rγng
 让xìn
 衅miγn
 面tūn
 吞tγn
 炭
 ,bì
 必bγo
 报xiāng
 襄zǐ
 子
 ,wǔ
 五qǐ
 起ér
 而bù
 不zhōng
 中
 。rén
 人wèn
 问yù
 豫zǐ
 子
 ,yù
 豫zǐ
 子yuē
 曰
 :
 “zhōng
 中xíng
 行zhòng
 众rén
 人chù
 畜wǒ
 我
 ,wǒ
 我gù
 故zhòng
 众rén
 人shì
 事zhī
 之
 ;zhì
 智bó
 伯guó
 国shì
 士yù
 遇wǒ
 我
 ,wǒ
 我gù
 故guó
 国shì
 士bγo
 报zhī
 之
 。
 ”gù
 故cǐ
 此yí
 一yù
 豫rγng
 让yě
 也
 ,βǎn
 反jūn
 君shì
 事chóu
 仇
 ,xíng
 行ruò
 若gǒu
 狗zhì
 彘
 ,yǐ
 已ér
 而kγng
 抗jié
 节zhì
 致zhōng
 忠
 ,xíng
 行chū
 出hū
 乎liè
 列shì
 士
 ,rén
 人zhǔ
 主shǐ
 使rán
 然yě
 也
 。gù
 故zhǔ
 主shγng
 上yù
 遇qí
 其dγ
 大chén
 臣rω
 如yù
 遇quǎn
 犬mǎ
 马
 ,bǐ
 彼jiāng
 将quǎn
 犬mǎ
 马zì
 自wéi
 为yě
 也
 ;rω
 如yù
 遇guān
 官tω
 徒
 ,bǐ
 彼jiāng
 将guān
 官tω
 徒zì
 自wéi
 为yě
 也
 。wán
 顽dùn
 顿wω
 亡chǐ
 耻
 ,gòu
 诟wω
 亡jié
 节
 ,lián
 廉chǐ
 耻bù
 不lì
 立
 ,qiě
 且bω
 不zì
 自hγo
 好
 ,gǒu
 苟ruò
 若ér
 而kě
 可
 ,gù
 故jiγn
 见lì
 利zé
 则shì
 逝
 ,jiγn
 见biγn
 便zé
 则duó
 夺
 。zhǔ
 主shγng
 上yǒu
 有bγi
 败
 ,zé
 则yīn
 因ér
 而tǐng
 挺zhī
 之yǐ
 矣
 ;zhǔ
 主shγng
 上yǒu
 有huγn
 患
 ,zé
 则wω
 吾gǒu
 苟miǎn
 免ér
 而yǐ
 已
 ,lì
 立ér
 而guān
 观zhī
 之ěr
 耳
 ;yǒu
 有biγn
 便wω
 吾shēn
 身zhě
 者
 ,zé
 则qī
 欺mγi
 卖ér
 而lì
 利zhī
 之ěr
 耳
 。rén
 人zhǔ
 主jiāng
 将hé
 何biγn
 便yω
 于cǐ
 此
 ?qωn
 群xiγ
 下zhì
 至zhòng
 众
 ,ér
 而zhǔ
 主shγng
 上zhì
 至shǎo
 少yě
 也
 ,suǒ
 所tuō
 托cái
 财qì
 器zhí
 职yè
 业zhě
 者cuì
 粹yω
 于qωn
 群xiγ
 下yě
 也
 。jù
 俱wγng
 亡chǐ
 耻
 ,jù
 俱gǒu
 苟wγng
 妄
 ,zé
 则zhǔ
 主shγng
 上zuì
 最bìng
 病
 。gù
 故gǔ
 古zhě
 者lǐ
 礼bù
 不jí
 及shù
 庶rén
 人
 ,xíng
 刑bω
 不zhì
 至dγ
 大βū
 夫
 ,suǒ
 所yǐ
 以lì
 厉chǒng
 宠chén
 臣zhī
 之jié
 节yě
 也
 。gǔ
 古zhě
 者dγ
 大chén
 臣yǒu
 有zuò
 坐bù
 不lián
 廉ér
 而βèi
 废zhě
 者
 ,bω
 不wèi
 谓bù
 不lián
 廉
 ,yuē
 曰
 “βǔ
 簠guǐ
 簋bω
 不shì
 饰
 ”
 ;zuò
 坐wū
 污huì
 秽yín
 淫luγn
 乱nán
 男nǚ
 女wω
 亡bié
 别zhě
 者
 ,bù
 不yuē
 曰wū
 污huì
 秽
 ,yuē
 曰
 “wéi
 帷bó
 薄bù
 不xiū
 修
 ”
 ,zuò
 坐bγ
 罢ruǎn
 软bω
 不shèng
 胜rèn
 任zhě
 者
 ,bω
 不wèi
 谓bγ
 罢ruǎn
 软
 ,yuē
 曰
 “xiγ
 下guān
 官bù
 不zhí
 职
 ”
 。gù
 故guì
 贵dγ
 大chén
 臣dìng
 定yǒu
 有qí
 其zuì
 罪yǐ
 矣
 ,yóu
 犹wèi
 未chì
 斥rán
 然zhèng
 正yǐ
 以hū
 呼zhī
 之yě
 也
 ,shγng
 尚qiān
 迁jiù
 就ér
 而wéi
 为zhī
 之huì
 讳yě
 也
 。gù
 故qí
 其zγi
 在dγ
 大qiǎn
 谴dγ
 大hé
 何zhī
 之yù
 域zhě
 者
 ,wén
 闻qiǎn
 谴hé
 何zé
 则bái
 白guān
 冠yīng
 缨
 ,pán
 盘shuǐ
 水jiā
 加jiγn
 剑
 ,zγo
 造qǐng
 请shì
 室ér
 而qǐng
 请zuì
 罪ěr
 耳
 ,shγng
 上bù
 不zhí
 执βù
 缚xì
 系yǐn
 引ér
 而xíng
 行yě
 也
 。qí
 其yǒu
 有zhōng
 中zuì
 罪zhě
 者
 ,wén
 闻mìng
 命ér
 而zì
 自chí
 弛
 ,shγng
 上bù
 不shǐ
 使rén
 人jǐng
 颈ér
 而jiā
 加yě
 也
 。qí
 其yǒu
 有dγ
 大zuì
 罪zhě
 者
 ,wén
 闻mìng
 命zé
 则běi
 北miγn
 面zγi
 再bγi
 拜
 ,diē
 跌ér
 而zì
 自cái
 裁
 ,shγng
 上bù
 不shǐ
 使zuó
 捽yì
 抑ér
 而xíng
 刑zhī
 之yě
 也
 ,yuē
 曰
 :
 “zǐ
 子dγ
 大βū
 夫zì
 自yǒu
 有guò
 过ěr
 耳
 !wω
 吾yù
 遇zǐ
 子yǒu
 有lǐ
 礼yǐ
 矣
 。
 ”yù
 遇zhī
 之yǒu
 有lǐ
 礼
 ,gù
 故qωn
 群chén
 臣zì
 自xǐ
 憙
 ;yīng
 婴yǐ
 以lián
 廉chǐ
 耻
 ,gù
 故rén
 人jīn
 矜jié
 节xíng
 行
 。shγng
 上shè
 设lián
 廉lǐ
 礼yì
 义yǐ
 以yù
 遇qí
 其chén
 臣
 ,ér
 而chén
 臣bù
 不yǐ
 以jié
 节xíng
 行bγo
 报qí
 其shγng
 上zhě
 者
 ,zé
 则βēi
 非rén
 人lèi
 类yě
 也
 。gù
 故huγ
 化chéng
 成sω
 俗dìng
 定
 ,zé
 则wéi
 为rén
 人chén
 臣zhě
 者zhǔ
 主ěr
 耳wγng
 忘shēn
 身
 ,guó
 国ěr
 耳wγng
 忘jiā
 家
 ,gōng
 公ěr
 耳wγng
 忘sī
 私
 ,lì
 利bù
 不gǒu
 苟jiù
 就
 ,hγi
 害bù
 不gǒu
 苟qù
 去
 ,wéi
 唯yì
 义suǒ
 所zγi
 在
 。shγng
 上zhī
 之huγ
 化yě
 也
 ,gù
 故βù
 父xiōng
 兄zhī
 之chén
 臣chéng
 诚sǐ
 死zōng
 宗miγo
 庙
 ,βǎ
 法dù
 度zhī
 之chén
 臣chéng
 诚sǐ
 死shè
 社jì
 稷
 ,βǔ
 辅yì
 翼zhī
 之chén
 臣chéng
 诚sǐ
 死jūn
 君shγng
 上
 ,shǒu
 守yǔ
 圄hγn
 扞dí
 敌zhī
 之chén
 臣chéng
 诚sǐ
 死chéng
 城guō
 郭βēng
 封jiāng
 疆
 。gù
 故yuē
 曰shèng
 圣rén
 人yǒu
 有jīn
 金chéng
 城zhě
 者
 ,bǐ
 比wù
 物cǐ
 此zhì
 志yě
 也
 。bǐ
 彼qiě
 且wéi
 为wǒ
 我sǐ
 死
 ,gù
 故wω
 吾dé
 得yω
 与zhī
 之jù
 俱shēng
 生
 ;bǐ
 彼qiě
 且wéi
 为wǒ
 我wáng
 亡
 ,gù
 故wω
 吾dé
 得yǔ
 与zhī
 之jù
 俱cωn
 存
 ;βω
 夫jiāng
 将wèi
 为wǒ
 我wēi
 危
 ,gù
 故wω
 吾dé
 得yǔ
 与zhī
 之jiē
 皆ān
 安
 。gù
 顾xíng
 行ér
 而wγng
 忘lì
 利
 ,shǒu
 守jié
 节ér
 而zhγng
 仗yì
 义
 ,gù
 故kě
 可yǐ
 以tuō
 托bω
 不yù
 御zhī
 之quán
 权
 ,kě
 可yǐ
 以jì
 寄liù
 六chǐ
 尺zhī
 之gū
 孤
 。cǐ
 此lì
 厉lián
 廉chǐ
 耻xíng
 行lǐ
 礼yì
 谊zhī
 之suǒ
 所zhì
 致yě
 也
 ,zhǔ
 主shγng
 上hé
 何sāng
 丧yān
 焉
 !cǐ
 此zhī
 之bù
 不wèi
 为
 ,ér
 而gù
 顾bǐ
 彼zhī
 之jiǔ
 久xíng
 行
 ,gù
 故yuē
 曰kě
 可wéi
 为zhǎng
 长tγi
 太xī
 息zhě
 者cǐ
 此yě
 也
 。
 
 
						
注:以上标红文字表示该字为多音字或者通假字等古今有多种发音的字。
拼音校对参考书籍:《古文观止 注音详解》 新华出版社 2013年3月版本,《古代汉语常用字字典》 商务印书馆 2017年版,《古文鉴赏辞典》 上海辞书出版社 2013年版,
 
	
全文详解
多音字参考列表
	
 
		
		
		
			欢迎留言/纠错(共有信息2条))
		
		 
		
			网友留言
		
		 
			  
 
 
 古文之家网友[手机用户]:.***发表于(2024/5/26)
 
 
 
 【第1_1楼】可参照商务印书馆的《古代汉语词典》第(1755)页 内容。